Zuen Piper Txuriak elkarteak, eta zuk bereziki, urteak daramatzazue maskulinotasuna lantzen, ikasgeletan dauden gizonezko nerabeekin. Nola sortzen da behar hori, zerk bultzatzen ditu ikastetxeak edo senideak lan mota hori antolatzera?
Mutil gazteak jada ez al dira lehengo gizonak bezalakoak, Rambo motako maskulinitate hori gaindituta, matxistak izateari utzi diote? Gaur egungo gazteek maskulinitate tradizional horren jokabide negatiboak errepikatzen jarraitzen dute? Nola lagundu diezaioket nire semeari edo nire ikasle mutilei “gizontasuna eraikitzeko” prozesuan?
Galdera hauek askotan entzuten ditugu, eta gizonekin, generoari, berdintasunari edo indarkeriari buruzko jarduerak egiteko motibazioa izaten dira. Arreta haiengan jartzea, orain arte neskekin egin dugun moduan, haien genero-identitatea ere berrikusi behar dutela eta hori egitea funtsezkoa dela ulertzea. Baina nola? Badirudi, gero eta gehiago behar direla mutilekiko harremanak bideratu eta beruekin lana egiteko genero-ikuspegia duten tresna pedagogikoak. Horregatik, ohikoa da ikastetxeek gurea bezalako elkarteei lankidetza eskatzea.
Azalduko zeniguke nola sartzen diezun gai hori mutilei zure mintegietan?
Jaiotzen garenean, gure bizitza baldintzatuko duen jantzi bat janzten zaigu. Gainera, hazi ahala, jantzia estutzen joango da, eta horrek gure mugimenduak gero eta gehiago mugatuko ditu. Harik eta une bat iristen den, jantzia eta zein gure azala bereizten ez ditugula. Hainbeste itsatsiko zaigu, gure azala estalita geratzen dela, eta jantzi hori “naturala” dela usteko dugula. Eta “gezurrezko azal” horri balio bat eta funtzio batzuk esleitzen zaizkio maila sozialean. Horri deitzen diogu generoa.
Ezaugarri fisiko soila aitzakiatzat hartuta, gizon edo emakume gisa sailkatzen gaituzte, irizpidea horren sinplea eta murritza da. Hala ere, karga sozial eta familiar izugarria dugula nabaria da. Oinarri horren gainean gaztelu handi eta astun bat eraikitzeko adinako indarra du, gure gustuak, ohiturak, erabakiak, pentsamenduak, sentimenduak, gorputz-keinuak, hitz egiteko moduak, janzkera, jolasak eta jostailuak, ikustea gustatzen zaizkigun filmak, ikasketak eta aukeratzen dugun lanbidea zehaztuko dituena.
Hortik datorkigu jaio aurretik egiten dugun betiko lehen galdera , “mutila ala neska da?”. Hori hain da erabakigarria, ezen gaztelaniak berak ere ez baitu “haurrak” modu neutroan izendatzeko kontzepturik.
Zerk bultzatu zaitu lan horretan aritzera?
Egia esan, gozatu egiten dut gazteekin harremanak izaten, eta beti iruditzen zait luxua eta oparia ikasgeletan eta gazte-taldeetan sartzeko posizio pribilegiatu hori izatea, nik dudan rolaren bidez. Asko ikasten dut nire mezua iristeko modu eraginkorra zein izango den jakiten, haien erresistentziak eta mesfidantzak zeharkatuz, eta asko ikasten dut gai horiei buruz dituzten bizitzak eta pentsamenduak entzuten ere. Lan aberasgarria da, eta bertan inbertitzen dudan minutu bakoitzak pertsona gisa eraldatzen nau, eta gizonen errealitatea hobeto ulertzen laguntzen dit. Haiekin batera ez dute balio ez teknizismoek ez diskurtso akademikoek. Benetakoa, osoa eta argia izatera behartzen naute, hori da atea irekitzeko duten iragazkia.
Kontatu al diezagukezu zerbait zuri buruz berdintasunaren eta gizontasunaren arloan egin duzun ibilbideari buruz?
'Piper Txuriak 'izeneko Berdintasunaren aldeko Gizonen Elkartea sortu genuen 2009. urtean, eta harrezkero elkartea koordinatzen aritu naiz, iristen zaizkigun eskaerei erantzuten, eta sentsibilizazio- eta kontzientziazio-jarduera ugari ematen. Aldi berean, berdintasun-agente gisa lan egin dut Deustu-San Inazioko Laguntza Psiko-Sozialeko Moduluan, sexismoa ezabatzeko lanean oinarrituta, gizonei zuzendutako programak zuzenduta.
